Trần Đình Bích. 5.12.2015
VƯƠNG THUÝ KIỀU, NGƯỜI ĐÀN BÀ LẦM LẪN
Thật vui khi thế giới biết đến Truyện Kiều, vinh danh cụ Nguyễn Tiên Điền, con cháu truyền nhau lưu giữ tài hoa của cụ để pho tráng ca tình sử kia còn cho mãi mãi. Nhưng tôi ghét nàng, Vương Thúy Kiều, tôi ghét nàng.
Đã đành số phận dập vùi
Bán thân lầm lỡ ai vui được nào
Rồi người người thương xót nàng, người người khổ thay nàng, người người ngợi ca nàng. Nhưng có lẽ ít ai thấy sự ngớ ngẩn của nàng, vì họ bị mê muội trong tình thương thân phận nàng mà che lấp mất, hoặc họ mải mê những điều tưởng tất yếu phải xảy đến, phải chia lìa trong xã hội ấy (như cụ Nguyễn mặc định trong tác phẩm) mà bỏ qua cho nàng. Nhưng với tôi, nàng có tội, nàng ngớ ngẩn và không xứng đáng để được ca tụng.
Thứ nhất: nàng có tội với tình Cha - tình phụ tử. Người đàn bà quốc sắc thiên hương, thông minh tột đỉnh như nàng sẽ không quyết định ngớ ngẩn - bán mình. Trước khi nói đến việc nàng ngớ ngẩn bán mình, ta hãy cùng xem lại cái lý sự ở đây. Vương Ông không phải hạng nhà tầm thường, chữ nghĩa đủ để là bậc thầy danh gia trong xứ ấy, của để dành có thể chẳng nhiều gì (nhà nho), nhưng vườn tược hẵng đấy, tư gia hẵng còn, không nứt đố đổ vách thì cũng khối người mơ ước. Sao Kiều dám bán mình chuộc cha mà không dám bán nhà chuộc cha? Tại sao không? Nàng ngớ ngẩn đến độ cho rằng nhà cửa ruộng vườn lớn hơn tấm thân vàng ngọc của mình? Nàng hiếu tử đến độ cho rằng thân mình là của riêng mình nàng? Hẳn nàng không nghĩ đến cảnh cha nàng (nhà nho) uất vì con gái bán mình mà đâm đầu vào tường nhà ngục hay chăng? Nàng đang nghĩ cái quái gì thế? Nếu cha nàng có mệnh hệ gì vì quyết định ngớ ngẩn của nàng, liệu nàng có đáng để xót thương? Kẻ bất hiếu trong đời này liệu có đáng để xót thương?
Thứ hai: nàng có tội với tình chàng Kim - tình yêu. Đã dám xăm xăm đè nẻo vườn khuya với chàng, đã dám song song tạc một chữ "đồng đến xương", cớ sao chỉ một phút chốc nàng quên? Nàng không quên, nàng đau đớn nhưng nàng ngớ ngẩn. Người đàn bà này không đáng để tin, để yêu và để thương! Tại sao nàng dám bán mình khi chàng đi vắng? Thể tất cho nàng vì sự việc cần kíp - cứu cha, nhưng quyết định vội vàng của nàng cho thấy tình của nàng với chàng Kim chỉ là gió thoảng mà thôi. Trong mắt nàng, tức là trong lí trí của nàng, Kim chưa là người đàn ông của đời, chỉ là mây trôi trên trời, chỉ là vầng trăng đáy nước, không đáng để trông cậy! Kẻ bạc tình phụ nghĩa liệu có đáng khen?
Thứ ba: nàng có tội với tình Từ Hải - tình phu phụ. Tôi xót xa cho nàng vì sự ngớ ngẩn thuở non dại ngày nào đã đẩy nàng đến sóng gió lưu lạc một, thì tôi căm hận nàng vì lòng tham và sự nông cạn trong trí tuệ sau bao vùi dập của đời nàng gấp mười lần. Chừng ấy đắng cay trong quãng đời bất hạnh không dạy nàng thông minh lên dù chỉ một phần nhỏ nhoi nào. Nàng nhận tiền bạc ngọc ngà, là những thứ giẻ rách ở đời để trực tiếp tự tay chôn sống đời tự do của chồng và khát vọng tự do của mình, nàng ngu đần chứ đâu thông minh gì. Một kẻ tham lam ngu dốt như nàng thì đâu đáng để ngợi ca?
Vậy, cái thông minh mà cụ Nguyễn đã gán cho nàng, rằng nàng "thông minh vốn sẵn tính trời" hóa ra cũng chỉ là thứ trí tuệ của mấy món chơi cầm kì thi hoạ tầm phào đâu đó mà thôi. Tư chất nàng tầm thường, trí tuệ nàng ngớ ngẩn, tính tình nàng tham lam. Nàng không đáng để tin cậy, không đáng để yêu và để thương xót.
Vương Thuý Kiều thật đáng khinh.
